Hepatit B taşıyıcısı olan anne adaylarının doğum sırasında alması gereken önlemler, virüsün bebeğe bulaşma riskini en aza indirmek ve hem annenin hem de yenidoğanın sağlığını korumak açısından hayati önem taşır.
Doğum sırasında doğru uygulamalar ve tıbbi önlemler, bebeğin sağlıklı bir başlangıç yapmasını sağlayabilir.
1. Doğum Şekli Seçimi
Normal Doğum veya Sezaryen:
- Hepatit B'nin bulaşma riski açısından doğum şekli fark yaratmaz. Ancak annenin genel sağlık durumu ve obstetrik faktörler göz önüne alınarak doğum yöntemi seçilmelidir.
- Doktor, annenin karaciğer durumu ve HBV DNA seviyelerine göre en uygun yöntemi belirler.
2. Yenidoğan Koruma Protokolü
Doğumdan hemen sonra uygulanacak önlemler, virüsün bebeğe bulaşmasını büyük ölçüde engeller:
Hepatit B Aşısı:
- Bebek, doğumdan sonraki ilk 12 saat içinde Hepatit B aşısının ilk dozunu almalıdır.
Hepatit B İmmünoglobulini (HBIG):
- Eğer anne HBsAg pozitifse, bebeğe aşı ile birlikte HBIG uygulanmalıdır.
- HBIG, bebeğin bağışıklık sistemine pasif koruma sağlayarak virüse karşı anında savunma oluşturur.
3. Annenin Tedavi Durumu
Antiviral Tedavi:
- Eğer annenin HBV DNA seviyesi yüksekse (genellikle >200.000 IU/mL), doğum sırasında bebeğe bulaşma riskini azaltmak için üçüncü trimesterde başlanmış olan antiviral tedavi devam ettirilmelidir.
Karaciğer Fonksiyonlarının Takibi:
- Annenin karaciğer sağlığı doğum sırasında yakından izlenmelidir. Siroz veya karaciğer yetmezliği gibi komplikasyonlar varsa, ek önlemler alınmalıdır.
4. Doğum Ekibinin Bilgilendirilmesi
Anne HBsAg Durumu:
- Doğumu gerçekleştirecek sağlık ekibi, annenin Hepatit B taşıyıcı olup olmadığı hakkında bilgilendirilmelidir.
- Bu bilgi, yenidoğan için gerekli koruyucu önlemlerin zamanında alınmasını sağlar.
Acil Durum Protokolleri:
- Doğum sırasında komplikasyon riski taşıyan anneler için acil durum planları hazırlanmalıdır.
5. Emzirme ile İlgili Önlemler
Emzirmeye Başlama:
- Bebek doğum sonrası aşılanmışsa, emzirme genellikle güvenlidir.
Meme Bakımı:
- Annenin meme başında çatlak veya kanama varsa, bulaşma riskine karşı önlemler alınmalı ve bu durum doktor ile paylaşılmalıdır.
6. Doğum Sonrası Takip
Bebeğin Aşı Takvimi:
- İlk doz aşı ve HBIG sonrası, bebeğin aşı programı 1. ve 6. aylarda devam etmelidir.
- Aşı programı tamamlandıktan sonra 9-12 aylıkken bebeğin HBsAg ve anti-HBs düzeyleri kontrol edilmelidir.
Anne Takibi:
- Annenin karaciğer fonksiyonları doğum sonrası dönemde izlenmeli ve antiviral tedavi gerekiyorsa devam ettirilmelidir.
7. Eğitim ve Bilgilendirme
- Anne, doğum sırasında alınacak önlemler ve yenidoğan aşı programı hakkında bilgilendirilmelidir.
- Bebeğin korunması için yapılması gerekenler detaylı bir şekilde açıklanmalıdır.
